FM Insight: Dạy trẻ từ thuở còn thơ

Tutoring: Sự dạy dỗ, kèm cặp. Để có thể dịch sang tiếng Việt mang hàm ý thể thao, thì thật khó mà tìm ra từ cho sát nghĩa. Vì vậy, trong bài viết, tôi xin mạn phép dùng “tutoring” với hàm ý chỉ một cầu thủ của đội hình 1 kèm cặp, chỉ bảo cho một cầu thủ trẻ.

Có lẽ việc đặt tựa đề “Dạy trẻ từ thuở còn thơ” sẽ hợp lý và có tính hình tượng hơn bởi hầu hết các cầu thủ tham gia theo học các khóa tutoring đều phải còn trẻ. Tutoring dường như là một tính năng bổ sung khá tuyệt vời cho dòng game FM. Tính năng này cho phép bạn đào tạo các cầu thủ trẻ của mình theo một hướng mới – hoàn toàn khác biệt, và giúp bạn tạo dựng một đội hình trẻ có thể thích ứng với đội hình 1 cũng tiếp tục theo đuổi thứ bóng đá mà bạn tôn thờ.

Tuy các cầu thủ đều có những chỉ số khả năng tiềm ẩn (Potential Ability – PA) được định sẵn, đa phần là các giá trị ngẫu nhiên ở phần lớn các cầu thủ trẻ, và bạn cũng không thể biến một cầu thủ được coi là tài năng ở những giải đấu cấp thấp (i.e Conference…) thành một ứng viên cho một suất trong đội hình quốc gia, nhưng nếu sử dụng tutoring một cách hợp lý – chuẩn xác, bạn sẽ có thể giúp và đẩy nhanh quá trình phát triển của những cầu thủ này. Đương nhiên điều này đồng nghĩa với việc biến họ trở thành những cầu thủ tốt hơn trên phương diện mặt bằng chung của cấp độ đó.

Tại sao tutoring có thể giúp phát triển các cầu thủ khi mà chỉ số PA đã được xác định?

PA không phải là thứ duy nhất quyết định đến chất lượng của một cầu thủ. Thực tế còn có những chỉ số khác được ẩn đi (chỉ có thể nhìn thấy khi sử dụng editor hoặc các tool hỗ trợ) như độ ổn định (consistency), thái độ/sự phản ứng đối với những trận cầu “đinh” (Important matches)…và tính cách của các cầu thủ. Hiển nhiên, bạn sẽ mong muốn có trong đội hình những cầu thủ đầy nghị lực – quyết tâm (determined) hơn lại một nhóm các cầu thủ thiếu tham vọng (unambitious) hay phó mặc – thờ ơ (lethargic).

Trong những phiên bản trước, chỉ số Determination là một nhân tố quan trọng giúp người chơi đánh giá xem liệu rằng một cầu thủ có thể phát triển đạt đến đạt mức cao nhất trong chỉ số tiềm năng của anh ta hay không. Và điều này dường như vẫn đúng trong FM08 hay chí ít cũng cho biết cầu thủ này có thể chơi tốt – ổn định trong những cuộc đua “dài hơi” hay không.

Điều này sẽ dần trở nên quan trọng hơn khi mà bạn đã trải qua một khoảng thời gian dài trong game. Lúc này các tuyển trạch viên của bạn sẽ có thể phát hiện ra những “cầu thủ trẻ do máy tạo ra” (regens, newgens…) có thể có chỉ số PA rất cao nhưng tính cách của cầu thủ chưa thật tốt. Bạn vẫn sẽ muốn mua/ký hợp đồng với các cầu thủ trẻ này, nhưng bạn cũng không muốn phá hỏng tính cách chung của cả đội chỉ trong một khoảng thời gian ngắn ngủi.

Nhưng chừng nào những cầu thủ trẻ này không thuộc dang căm ghét “sự đời” hay căm ghét “cái sự học” thì, việc ký hợp đồng với họ cũng không cần phải lo lắng nữa. Chỉ với “ông thầy” (tutor) từ đội 1 hoặc kể cả chỉ một “ông thầy” trong một vài khóa tutoring, bạn cũng có thể biến những cầu thủ trẻ từ undetermined sang determined, hoặc từ unambitious sang professional. Với cách này, bạn cũng sẽ như tôi có thể biến một cầu thủ từ balanced thành một thủ lĩnh ở hàng phòng ngự với chỉ số Influence, Determination và Work rate khá cao. Cầu thủ này (sau này được gắn mác wonderkid) đã trở thành ứng cử viên nặng ký cho chức đội trưởng ngay khi mới 19 tuổi (trong trường hợp của tôi là đã 3 năm ở trong CLB).

Giúp “các trẻ” phát triển nhanh hơn

Trong game cũng có những gợi ý cho thấy rằng tutoring có thể thúc đẩy sự phát triển một cách nhanh chóng. Tôi để ý những wonderkid tiềm năng thường được gắn mác “wonderkid” khá nhanh ngay sau khi được tutoring, rõ ràng những cầu thủ này đã có một bước tiến tương đối với chỉ số khả năng hiện tại (Current Ability – CA) của mình.

Tình bạn

Ngoài ra còn có một nhân tố rất có lợi khác: đó là những mối quan hệ hữu hảo trong đội của bạn. Nếu bạn tìm ra được những “ông thầy” tốt cho các “trẻ”, bạn sẽ sớm được trông thấy cả bạn và “ông thầy” kia trở thành những người mà cầu thủ trẻ đó ngưỡng mộ (Fauvored personnel) khi mà khóa tutoring kết thúc thành công.

Những sự rủi ro

Trong một vài trường hợp, tutoring đem lại sự “ác cảm” giữa “thầy và trò” hay nặng hơn là thù hằn, và điều này có thể ảnh hưởng đến cả đội. Nếu vấn đề giữa các cá nhân không thể tự giải quyết được, bạn có thể nên cho những cá nhân này đi đá thuê trong một thời gian hoặc mời họ ký một bản hợp đồng mới.

Tuyệt kỹ

Học các “tuyệt kỹ” có thể giúp gia tăng “chất lượng” của một cầu thủ.
Ví dụ: Nếu bạn có một cầu thủ đá phạt tốt ở đội trẻ và một cầu thủ ở đội 1 có các “tuyệt kỹ” như “Hits free kicks with power” hay “Tries long range free kicks”, thì việc cho cầu thủ trẻ học các “tuyệt kỹ” này sẽ đem lại lợi ích cho bạn và đội bóng.
Hoặc một ví dụ khác: Bạn có một tiền đạo trẻ thường hay thất bại trong các pha một chọi một với thủ môn thì các “tuyệt kỹ” như “Likes to round keeper”, “Comes deep to receive the ball”, “Tries to lob the keeper”, “Places shots” sẽ giúp ích rất nhiều.
Các “tuyệt kỹ” sẽ được bàn đến trong các số FM Insight sau này.

Vậy ta nên chọn khóa tutoring nào?

Khi bạn mở bảng tương tác với cầu thủ (Player Interaction) ở profile của cầu thủ trẻ muốn theo một khóa tutoring, bạn sẽ thấy có 3 lựa chọn:

1. Should see player A would as the ideal role model
2. Should learn from player A the mental approach
3. Should learn from player A

1. Ideal role: Khóa tutoring này cần những “ông thầy” có cả các PPM và tính cách mà bạn muốn truyền cho các cầu thủ trẻ. Chỉ số Determination, Work rate và Influence của “ông thầy” nên cao hơn của những người theo học. Khi khóa tutoring này kết thúc thành công, người học có thể có được PPM và tính cách như của những “ông thầy”, ngoài ra chỉ số mental cũng thay đổi về gần giống như của người thầy. Nếu khóa tutoring này thất bại thì mức độ căm ghét nhau giữa thày và trò là lớn nhất trong 3 khóa tutoring.
   
2. Mental approach: Đây là một cách tốt để thay đổi tính cách của các cầu thủ trẻ. Người thầy có thể không có PPM, nhưng với chỉ số Determination cao và những tính cách cao đẹp – đáng học hỏi thì vẫn rất thích hợp. Nếu bạn có một cầu thủ trẻ đầy triển vọng nhưng thiếu quyết tâm hoặc tham vọng, bạn có thể “gửi gắm” cho vài “ông thầy” để có thể thay đổi được hoàn toàn cá tính của các cầu thủ.
   
3. Learn from: Khóa tutoring này nên dùng trong trường hợp người học trò có các chỉ số mental tốt hơn cả người thầy, và bạn chỉ muốn cầu thủ trẻ học PPM là chủ yếu. Tất nhiên, sau mọi khóa tutoring thành công, các cầu thủ trẻ thường có mental dịch chuyển về gần giống với người thầy. Nhưng sau khi bạn đã lấy PPM ở những “ông thầy” có mental không tốt, thì bạn lại có thể gửi các cầu thủ trẻ đã lấy được PPM này theo học ở những “ông thầy” có mental tốt để có thể trở lại như xưa hoặc thậm chí tốt hơn nữa. Nếu khóa tutoring này thất bại thì mức độ căm ghét nhau giữa thày và trò cũng không quá lớn, nhỏ nhất trong 3 khóa tutoring.

Tutoring liên hoàn: Sau khi kết thúc một khóa tutoring sáu tháng, bạn lại có thể “gửi gắm” tiếp học trò của mình cho những người thầy mới. Đôi lúc, “gửi gắm” liên hoàn khiến một cầu thủ trẻ có thể thu được những PPM phù hợp và có tính cách tốt phù hợp với đội hình. Điều này càng phù hợp với các CLB nhỏ.

Tại sao tôi không thể chỉ định ai là “ông thầy”?

Những cầu thủ không thể tham gia tutoring thường là những người mới gia nhập CLB. Ngoài ra các cầu thủ trẻ cũng cần khoảng vài ngày mới có “giấy phép” để có thể theo học tutoring.

Trong một vài trường hợp, một số cầu thủ trẻ lại không thể theo học tutoring, có thể là bởi chỉ số CA của họ đã gần đạt đến chỉ số CA trung bình của đội hình 1. Chúng ta cũng nên lưu ý: tutoring cũng không phụ thuộc vào trạng thái hợp đồng (Contract status) của một cầu thủ, đơn thuần chỉ phụ thuộc vào chỉ số CA.

Một vài cầu thủ trẻ khác lại căm ghét bất cứ hình thức tutoring nào và họ muốn tự học – tự thi đấu chứ không cần ai giúp đỡ, và có một số cầu thủ thì dù học kiểu gì đi chăng nữa cũng không bao giờ học được các “tuyệt kỹ”. Điều này không ám chỉ họ sẽ trở thành những cầu thủ tồi, nhưng đó dường như là một gợi ý nhỏ về khả năng thích ứng (adaptability) của họ. Đa phần, những “ông thầy” với các PPM hoặc có tính cách tốt đẹp thường được các “trẻ” theo học.

Và bạn cũng nên nhớ rằng: một cầu thủ muốn được làm thày thì phải có tên trong đội 1 để có thể xuất hiện trong danh sách những “ông thầy”.
Có nhiều người mua một tá những “ông thầy” già về để trong đội 1 cốt phục vụ cho việc tutoring, nhưng điều này lại ảnh hưởng rất nhiều đến sự lo lắng về một vị trí có quá nhiều người cạnh tranh, nên chúng ta cũng cần phải cân nhắc.

Bạn không nên quá lo lắng

Tính cách của thày và trò không cần phải trùng nhau mới có thể có khóa tutoring thành công. Trong trường hợp theo học khóa mental tutoring, các tính cách nên lệch nhau một chút để người học trò có thể thay đổi (chứ trùng nhau thì chỉ tốn tiền học mà thôi).

Bản thân những thông báo “Unsure” cũng không có nhiều lo ngại, bởi tôi cũng hay nhận những thông báo dạng này, nhưng tỉ lệ thành công vẫn khá cao. Dù có đôi lúc những thông báo “Unsure” dự đoán đúng về thất bại, và thày – trò có thể căm ghét nhau, nhưng điều này cũng chẳng mấy liên quan đến cái thông báo. Tôi vẫn chưa có minh chứng xác thực, nhưng dường như cũng là một thuật “random” của máy.

Để có thể tổ chức một khóa tutoring thì tôi thường làm như sau:

Tôi thường quan sát các chỉ số Determination, Influence và Work rate (đối với tôi chỉ số Determination rất quan trọng).

• Idea role: Khóa tutoring này rất phù hợp cho những người thầy có các chỉ số đó cao hơn của học trò. Điều này đúng vì nhiều khi cùng một biến thể của tính cách (personality) vẫn có thể thất bại, đủ thấy chúng ta không nên quá bận tâm đến Personality.
  
• Mental approach: Người thầy trước hết phải có tính cách tốt để truyền cho học trò, điều này thực chất lại học các chỉ số sẽ dẫn đến chỉ số của học trò gần giống với thầy lúc đó personality của học trò sẽ tự khắc thay đổi mà thôi. Và 3 chỉ số kia cũng nên cao hơn của học trò (quan trọng nhất là cái determination).
  
• Learn from: Người thầy không nhất thiết phải có Determination cao hơn người trò, chỉ cần có PPM đẹp là được. Nhưng nên nhớ rằng hầu hết những cầu thủ có determination thấp thường có tính cách không tốt cho lắm, nên sau khi những cầu thủ trẻ học PPM và kết thúc tutoring với những “ông thầy” dạng này, chúng ta nên cho theo học tiếp ở một ông thầy có chỉ số cao (đồng nghĩa với tính cách tốt) để không làm hỏng thế hệ tương lai.

Kết

Kết hợp một hệ thống tuyển trạch tốt và những sự đầu tư hợp lý vào các cầu thủ trẻ, tôi tin rằng tutoring sẽ đem lại những hiệu quả – niềm vui cho đội bóng của bạn. Đến một lúc nào đó biết đâu, bạn sẽ có trong tay một đội hình cầu thủ khao khát thành công (Driven) – sở hữu đầy mình các “tuyệt kỹ” đá đâu thắng đó thì sao?

Link hữu ích

“FM Insight: Đào tạo thế hệ trẻ” – Link
“FM Insight: Cá tính của cầu thủ” – Link

Ngoài lề

“FM Insight: Đào tạo thế hệ trẻ” và “FM Insight: Dạy trẻ từ thuở còn thơ” hiện tại là 2 bản repost.
Cách đây vài hôm, 4rum có gặp 1 số trục trặc, “FM Insight: Đào tạo thế hệ trẻ” có may mắn hơn là đã được lưu vào cache nên không phải thay đổi lại bài viết. Còn “FM Insight: Dạy trẻ từ thuở còn thơ” là bản viết lại, dựa trên bản draft của “FM Insight: “Gia sư” cho cầu thủ trẻ” cũ.
Nếu bạn đã bị mất một số bài viết tương đối dài, hãy lên Google và search lại thử. Nếu may mắn bạn sẽ có thể tìm lại được bài viết của mình trong số cache đã lưu trong máy.

Credits

Bài viết có tham khảo, dịch, chọn lọc và bổ sung từ bài viết của các tác giả:
TND
Millie
Hiru