Chúng ta vẫn biết rằng: tại thời điểm này, bóng đá là môn thể thao gồm 11 người một đội trong đội hình đá trên sân. Và trong số 11 cầu thủ trên sân đó, có một cầu thủ có sứ mệnh đặc biệt. Anh ta hầu như không rời khỏi vị trí của mình và có thể chơi bóng bằng tay. Chúng ta thường gọi anh là “Người gác đền” (thủ môn – Goalkeeper – Gk).
Trong dòng game FM, đa phần điểm đánh giá vị trí thủ môn sau một trận đấu dựa vào tỷ lệ chuyền bóng thành công. Và bạn sẽ không thấy những thống kê đại loại như những pha cứu bóng đáng kể (key saves) hay tỷ lệ bắt dính bóng…như bạn vẫn thường thấy trên màn hình TV vậy. Hơi buồn cho thân phận của những chàng “người nhện”, đến tận bây giờ mà giới phát triển game vẫn chưa nhìn nhận đúng đắn vai trò của họ và điều này khiến hầu hết mọi “chiến lược gia” đặt những chỉ dẫn cho thủ môn ở chế độ mặc định.
Tuy nhiên, một thủ môn thời nay còn biết chơi như một libero – một cầu thủ đá quét cuối cùng (a sweeping keeper – SK).
Đôi khi với sự điều khiển của mình ở tuyến phòng ngự mà anh ta có thể tạo dựng nên những đợt phản công hay lớn hơn là xây dựng hướng tấn công từ ngay phần gôn nhà.Sự phân phối bóng nhanh chóng, những cú ném bóng nhanh và chuẩn luôn là một tiền đề cho những cuộc tấn công hoặc phản công chớp nhoáng. Đặc biệt, đối với những đội chơi dâng cao và sử dụng bẫy việt vị, những thủ môn như thế này thực sự là tấm chắn cho hàng phòng ngự.
Thiết lập dành cho một SK cơ bản
Đối với một SK, chỉ số mentality và closing down được đặt ở mức 11 là những thiết lập cơ bản (2 chỉ số này được đặt riêng không theo mức của đội).
Thậm chí, nếu bạn muốn “lười” một chút bạn có thể giữ nguyên những thiết lập này cho dù bạn chơi tấn công hay phòng thủ. Nhưng việc tinh chỉnh cho phù hợp với lối đá của đội sẽ tăng cao khả năng phối hợp của SK trong những pha phòng ngự hay phản công.
Thiết lập cho một SK hỗ trợ lối chơi kiểm soát thế trận
Đội hình lúc này chơi tương đối cao, sử dụng bẫy việt vị và để các hậu vệ biên dâng lên tham gia tấn công; trong khi đối thủ đang lùi sâu về phần sân của mình và chỉ thỉnh thoàng mới có thể tung ra những đòn phản công/”cắn trộm”.
Mentality của SK được tăng lên mức 14, và closing down tăng lên mức 15 phù hợp với việc đội của bạn đang chơi tấn công kết hợp sử dụng bẫy việt vị. Các thiết lập forward run (FWR) và through ball (TTB) được đặt ở mức Mixed và có thể tăng lên Often tùy vào bản thân bạn.
Thiết lập cho một SK hỗ trợ chiến thuật SUS
SUS (Shut up shop) là một thuật ngữ để chỉ những chiến thuật giúp bảo toàn tỉ số trong khoảng 15 phút cuối trận hay đặc biệt hữu dụng khi đội đối phương chuyển sang sơ đồ tấn công 4-2-4.
Lúc này đội hình của bạn sẽ đá thấp do đó việc phải lao ra cắt bóng của SK không diễn ra thường xuyên nữa, nhưng những đường bóng của dài vượt tuyến hay những đường thọc khe của đối phương vẫn khiến chúng ta phải dè chừng.
Mentality sẽ giảm xuống mức 5, closing down giảm về mức đầu tiên của mixed – mức 7 kết hợp với passing mức direct 15 và distribution là Long kick. Những cầu thủ đá nhô cao sẽ có cơ hội giữ bóng “câu giờ” hay có thể phản công chớp nhoáng. Bạn nên giảm FWR và TTB xuống mức Rarely để tránh việc thủ môn lao ra hay “tặng bóng” khi mà đội đối phương đang đá dâng cao. Tuy nhiên, với thiết lập như thế này cũng đã là đủ để giúp SK can thiệp đúng lúc những quả chọc khe hay những đường chuyền dài của đối thủ.
Một vài ví dụ
Nếu bạn đang điều chỉnh lối chơi tấn công trong sơ đồ chiến thuật thông qua trải rộng đội hình và tốc độ, bạn có thể điều chỉnh mức closing down của thủ môn lên mức tương ứng.
Ví dụ: Đặt Width ở mức 18, bạn đang sử dụng sơ đồ tấn công, vậy có thể áp dụng mức closing down cho SK.
SK trong sơ đồ chiến thuật tấn công
Đặt Closing down và TTB ở mức Often sẽ hỗ trợ cho việc tấn công và đồng thời SK sẽ tạo điều kiện để SK triển khai những đường chuyền bóng khẩn trương. Đặt Passing xuống mức Short sẽ giúp SK chuyền bóng tới hàng phòng ngự giúp tăng mức độ kiểm soát bóng khi mà đối thủ đang lùi sâu về sân nhà phòng thủ. Những thiết lập này có thể phối hợp tốt với mức Creative freedom (CF) từ mức trung bình cho tới mức cao (hoặc như mức mặc định của đội), tạo cơ hội cho thủ môn tự tìm cơ hội để triển khai những đường chuyền – những đường phân phối bóng tốt nhất. Tuy nhiên, bạn cũng cần phải dành thời gian quan sát xem liệu rằng thủ môn của bạn có đủ khả năng để biến những thiết lập trên thành cơ hội cho đội nhà hay “biếu” cơ hội cho đội bạn.
SK trong sơ đồ chiến thuật phòng thủ
Lúc này SK sẽ ít phải thực hiện những pha băng ra hơn khi mà hàng phòng ngự đã đá thấp xuống, giảm TTB xuống mức Rarely đồng thời đặt Passing lên Direct và Distribution lên Long kick. Điều này nhằm thực hiện 2 mục đích:
- Để tránh SK chuyền ngay tới hàng hậu vệ khi mà đối phương đang gia tăng sức ép (giúp giảm thiểu lỗi lầm và sức ép ở hàng phòng ngự).
- Chuyền bóng vượt tuyến lên để cầu thủ đá cao nhất giữ bóng nhằm “câu giờ” hay tốt hơn là có điều kiện phản công hàng phòng ngự đang mải dâng cao của đối thủ.
Những phương án khác
Những ví dụ kể trên minh họa cho những phương án khác nhau để thiết lập một SK. Thực tế vẫn có nhiều phương án thiết lập khác để biến một GK thành SK.
Với một SK, đôi lúc bạn phải chứng kiến những sai lầm do quyết định không chính xác, nhưng bạn cũng sẽ được trông thấy một thủ môn năng động ra vào hợp lý để phá những pha chọc khe của đội bạn hay làm hẹp góc sút của tiền đạo đối phương trong những pha một chọi một.
Vậy một SK cần có phẩm chất gì?
Không phải bất cứ thủ môn nào cũng phù hợp với phong cách hiện đại này (điều này khá giống với thực tế). Bạn có thể nhận thấy có rất nhiều thủ môn luống tuổi cảm thấy khó khăn ở vai trò này, trong khi phần lớn thủ môn trẻ tuổi đang học theo.
Chỉ số “Rushing out” tốt chắc chắn là cần thiết, “Acceleration” và “Pace” sẽ là những sự bổ sung hợp lý (tuy nhiên, 2 chỉ số này cũng chỉ cần ở mức trung bình khá cũng đã ổn bởi hiếm có thủ môn nào có tốc độ cao như…Micheal Owen năm xưa vậy). Ngoài những phẩm chất cần có của một thủ môn bình thường, những chỉ số như “Decision”, “Anticipation”, “Concentration” và “Positioning” là những chỉ số đáng phải để mắt ở một SK. Những chỉ số này đạt từ mức cao đến rất cao sẽ giúp giảm đi khiếm khuyết ở các chỉ số khác.
Ngoài ra, một thủ môn chơi ở vị trí này có một chỉ số “Outfield Rating” tương đối sẽ tốt hơn.
Decisions
Anticipation
Concentration
Positioning
Rushing Out
Acceleration
Pace
Để tìm được một cầu thủ thích hợp có vẻ hơi khó khăn, nhưng nếu bạn tìm ra được một cầu thủ phù hợp thì có lẽ bạn sẽ không phải hối tiếc.
Ở FM07, tôi đã thử nghiệm và thấy S.Frey và I.Casillas thực hiện vai trò này rất xuất sắc. Tuy vậy, tôi chưa kiểm chứng 2 thủ môn này một lần nữa trong bản FM08 cũng như tìm thêm các thủ môn khác. Một vài gương mặt sáng giá cho vai trò này trong FM08 (cần được thử nghiệm thêm) có thể kể ra như:
Sébastien Frey (Fiorentina)
Iker Casillas (Real Madrid)
Hugo Lloris (Nice)
Bruno (Flamengo)
Oscar Ustari (Getafe)
Igor Akinfeev (CSKA Moscow)
…
Luyện tập – Đào tạo
Tùy từng thủ môn yếu ở chỉ số nào mà bạn cần phải đầu tư – tăng cường luyện tập thêm.
Đối với 1 thủ môn, lịch luyện tập có tác dụng như sau:
Strength: Natural Fitness, Stamina, Strength
Aerobic: Acceleration, Agility, Balance, Jumping, Pace, Reflexes
Goalkeeping: Aerial Ability, Handling, Kick, One-one, Throwing
Tactics: Anticipation, Command of Area, Communication, Decisions, Positioning, Rushing out
Ball control: First touch, Technique
Set pieces: Free kicks
Với một lịch luyện tập thông thường, bạn cũng có thể có một thủ môn tương đối tốt. Nhưng nếu bạn dùng lịch tập luyện cho một SK, bạn cũng sẽ thu được những lợi ích nhất định.
- Bạn sẽ tận dụng được hết tổng khối lượng luyện tập, điều mà lịch luyện tập thông thường thường bỏ phí).
- Thủ môn của bạn sẽ có thể dùng chân và chuyền bóng tốt hơn cho dù có phải chịu sức ép từ đối phương. Thông qua luyện tập ở các mục Defence, Attacking và Shooting, những chỉ số quan trọng có thể tăng lên: Decisions (Defending), Passing (Attacking) and Composure (Shooting). Tôi nhận ra rằng chỉ cần một khối lượng dù nhỏ ở những mục luyện tập kể trên cũng góp phần tăng chỉ số “Outfield Rating” (điều này sẽ giúp ích cho thủ môn của bạn tuy nhiên bạn cũng không cần phải QUÁ QUÁ mức quan tâm tới chỉ số này).
Đương nhiên, lịch luyện tập kiểu này cũng có những hạn chế nhất định: Bạn phải khối lượng luyện tập ở một số mục để tổng khối lượng luyện tập (Workload) không quá nặng. Tôi thường giảm khối lượng ở mục Stamina trước tiên (bởi đây là 1 trong 2 mục ảnh hưởng khá lớn đến tổng khối lượng luyện tập. Tuy nhiên, đối với tôi, chỉ số Strength vẫn rất quan trọng vì thế tôi chỉ giảm ở mức vừa phải.
Dưới đây là một vài dụ về lịch luyện tập của một SK từ những người chơi FM:
A
B
C
Đây là lịch tập SK mà tôi đang dùng
D
Đây là một lịch tập khá nặng, bạn cần phải để mắt đến 2 điều:
- Thủ môn của bạn vẫn chấp nhận lịch tập (Happy with his training schedule).
- Nếu thủ môn của bạn bị chấn thương do tập luyện nhiều hơn 3 lần một mùa giải, bạn nên giảm tổng khối lượng xuống mức thấp hơn.
Kết
Nếu bạn là một đội bóng yếu chơi phòng ngự quả thật rất hữu dụng nếu sử dụng libero/sweeper, tuy nhiên khi bạn chuyển sang chơi tấn công hoặc là một đội bóng tấn công thì việc sử dụng libero lại phần nào làm giảm đi hỏa lực ở tuyến trên vì không đủ nhân sự. Vậy tại sao chúng ta lại không chọn phong cách hiện đại: Kết hợp thủ môn và libero để tạo ra một SK?
Chúc bạn thành công.
Link hữu ích
Serie “FM Insight” về vấn đề nội tại của cầu thủ:
- “FM Insight: Đào tạo thế hệ trẻ” – Link
- “FM Insight: Dạy trẻ từ thuở còn thơ” – Link
- “FM Insight: Cá tính của cầu thủ” – Link
- “FM Insight: PPM – Tuyệt kỹ” – Link
Ngoài lề
- “Libero” là từ tiếng ý mang nghĩa là tự do. Trong bóng đá, libero (hay còn gọi là sweeper) là một dạng trung vệ đá thấp hơn và cơ động hơn. Nhiệm vụ chủ yếu là phòng ngự và xuất hiện nhiều ở chiến thuật Catenaccio của người Ý trong thập niên 60. Ngày nay, hầu như người ta không còn sử dụng libero nữa và ngay cả libero cũng có những biến thể mới đó là tiền vệ phòng ngự hay vị trí mà bài này nói tới: SK.
- Bài viết có upload 09 ảnh (phía dưới có link ảnh trực tiếp). Để xem rõ hơn, bạn hãy click vào ảnh thubmnail. Trường hợp không hiện ảnh, hãy click vào “Picture Link”.
Credits
Bài viết có tham khảo, dịch, chọn lọc và bổ sung từ bài viết của các tác giả:
TND
Garyh
Crazy Gra
Millie
Kittipol
Hiru
